رئیس خانه معدن خراسان رضوی گفت: ۷۰۰ معدن غیرفعال در خراسان رضوی داریم که بیش از نیمی از آنان باید به مزایده گذاشته شوند، اما نزدیک به یک سال است که پشت سد دستورالعمل‌های سازمان منابع طبیعی منتظر مانده‌اند.

غلامرضا نازپرور در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص وضعیت معدن در خراسان رضوی و مشکلات معدن در دوران کرونا و پساکرونا، اظهار کرد: افرادی که در معادن مشغول به فعالیت بودند، به خاطر باز بودن فضا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی مشکلات کمتری نسبت به سایر صنایع داشته‌اند. پروتکل‌هایی که دانشگاه علوم پزشکی در دو نوبت به ما ابلاغ کرد را به تمام معدن‌داران اعلام کردیم و خوشبختانه از کرونا آسیب کمتری دیدند.

وی افزود: در اوایل که پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی صادر نشده بود، انجام فعالیت‌ها کمی دشوار بود، اما پس از فروردین ماه با این موضوع کنار آمدند و با یک برنامه‌ریزی به فعالیت‌های خود ادامه دادند. همچنین بهره‌بردارها چه در بخش معدن و چه در صنایع معدنی، برای خرید ۲۰ میلیارد تومان تجهیزات به دانشگاه علوم پزشکی کمک کردند که تاکنون پرداخت نیمی از این میزان تحقق پیدا کرده است.

احیاء کوچکترین معدن در استان موجب اشتغال ۲۰ نفر خواهد شد

نازپرور در خصوص معادن غیرفعال و راکد در خراسان رضوی، گفت: در این مورد معادن ‌ما به دو بخش تقسیم می‌شوند. معادنی داریم که باید به مزایده گذاشته شوند، از سوی دیگر معادنی وجود دارد که به دلایلی مانند عدم زیرساخت مناسب، مشکلات فروش، اکتشاف ناقص و… غیرفعال مانده و باید احیا شوند.

رئیس خانه معدن خراسان رضوی ادامه داد: برای حل این موضوع طرحی در کشور با نام احیاء معادن کوچک‌مقیاس تشکیل شد که در خراسان رضوی هنوز به خوبی عملی نشده است. شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران این موضوع را در چند استان به خوبی اجرا کرد، اما به دلیل اینکه معادن غیرفعالی زیادی در استان داریم، این موضوع باید در خراسان رضوی عملی شود. اگر بتوانیم کوچکترین معدن‌مان را فعال کنیم، به طور مستقیم برای ۲۰ نفر اشتغال‌زایی خواهد داشت، قطعا به صورت غیرمستقیم بیشتر از این میزان خواهد بود.

خراسان رضوی بیش از یک سال مزایده معدنی نداشته است

وی بیان کرد: در بخش مزایده یک مشکل اساسی داریم که مطابق قانون باید استعلامات این محدوده‌ها از منابع طبیعی و سایر دستگاه‌ها گرفته شده و سپس به مزایده گذاشته شود. متاسفانه سد بزرگی به نام منابع طبیعی داریم که به موقع جواب استعلام‌ها را نمی‌دهد. خراسان رضوی بیش از یک سال است که مزایده معدنی نداشته و تنها به خاطر این است که منتظر هستیم پاسخ استعلام‌ها برای‌ ما ارسال شود. این موضوع را به معاون اقتصادی استاندار و رییس سازمان صمت نیز اعلام کردیم که خانه معدن خراسان رضوی آمادگی هرگونه کمک برای غربالگری و استعلامات را دارد.

نازپرور خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعداد معادن غیرفعالی که نیاز به احیا دارند بیش از ۳۰۰ مورد است، همچنین بیش از ۴۰۰ مورد معدن برای مزایده داریم. اگر این معادن در خراسان رضوی فعال شود، اشتغال‌زایی بسیار بالایی به وجود خواهد آمد و معادن متوسط‌مقیاس، بالای۵۰ نفر اشتغال‌زایی خواهند داشت. با توجه به شعار جهش تولید در سال جاری باید همدلی میان دستگاه‌ها افزایش یابد و باید این موضوع برای سایر دستگاه‌ها روشن شود که اشتغال‌زایی در مناطق محروم از سایر مسائل اهمیت بیشتری دارد.

رئیس خانه معدن خراسان رضوی اضافه کرد: تعدد قوانین باعث پیچیده شدن این موضوع شده است. سازمان منابع طبیعی و وزارت صنعت و معدن هر یک دستورالعمل‌های خاص خود را دارند، البته در خراسان رضوی نسبت به سایر استان‌ها کمتر شاهد این قضیه هستیم. طی شناختی که از محدوده‌ها داریم، خانه معدن در صورت تفویض اختیارات، در خصوص احیاء معادن غیرفعال و مزایده معادن کوچک و متوسط‌مقیاس اعلام آمادگی و همکاری کرده است. متاسفانه در این زمینه درخواستی از خانه معدن صورت نگرفته و فقط در حد صحبت و مذاکره بوده است.

۸۵ درصد سرمایه‌گذاری‌ها در سال گذشته مربوط به صنایع معدنی بوده است

وی افزود: به یک اقدام عملی و اجرایی در این مورد نیاز داریم. به محض فعال شدن این معادن، صنایع معدنی نیز بلافاصله فعال خواهند شد. در سال گذشته ۸۵ درصد سرمایه‌گذاری در استان مربوط به بخش صنایع معدنی بوده است. به دلیل مواد معدنی و پتانسیل‌هایی که در استان وجود دارد، صنایع معدنی شکل گرفته‌اند، بنابراین توصیه می‌کنیم که اقدامات عملی در این بخش تسریع شود تا این معادن در استان فعالیت بیشتری انجام دهند.

نازپرور در خصوص اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها برای توسعه معادن و صنایع معدنی و صدور پروانه‌ بهره‌برداری جدید در سال جاری، تصریح کرد: این مراحل طبق روال انجام می‌شود. بهره‌برداران پس از ثبت محدوده، در مرحله اکتشاف با سد منابع طبیعی و در برخی موارد راهداری و مسکن و شهرسازی روبه‌رو می‌شوند. بیشترین مشکل به دلیل دستورالعمل‌های منابع طبیعی است.

در شرایط تحریم، راه‌اندازی هر معدن به تنهایی تحولی ایجاد خواهد کرد

رئیس خانه معدن خراسان رضوی ادامه داد: شورای معادن و یا کمیته تدبیر استان باید در این زمینه ورود کرده و اختلافات را هرچه سریع‌تر حل کند تا بتوانیم از این معادن بهره‌برداری کنیم. در شرایط تحریم و فشارهای اقتصادی، راه‌اندازی هر معدن به تنهایی تحولی ایجاد خواهد کرد، اما متاسفانه همه پشت سد دستورالعمل‌های منابع طبیعی گیر کرده‌اند.

وی بیان کرد: باید مشکل مزایده‌ها را حل کنیم. سرمایه‌گذار وجود دارد، اما در مرحله اخذ پروانه اکتشاف مشکل دارند. در خصوص  مشکلات احیاء معادن کوچک‌مقیاس، شرکت تهیه و توزیع مواد معدنی ایران باید به طور جدی وارد شود. جلسه‌ای در شهریور ماه سال گذشته برگزار شد، اما پس از آن برای حل این مشکل جلسه‌ دیگری برگزار نشد، مگر در موارد خاص که با این شرکت مکاتبه کرده و حدود چهار یا پنج معدن را هم فعال کردیم.

نازپرور اضافه کرد: این فرایند به یک اراده جدی نیاز دارد. سازمان صمت نیز باید با ما همکاری کند تا این مشکلات را غربالگری کنیم. بهترین کار این است که معادن راکد که بیش از ۷۰۰ مورد است را فعال کنیم. خراسان رضوی یک استان معدنی به شمار می‌آید. ما قطب تولید آهن، سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله هستیم، در ایران هیچ منطقه‌ای به اندازه سنگ‌آهن خواف این حجم از ظرفیت کنسانتره و گندله را تولید نمی‌کند. طرح‌هایی که اخیرا افتتاح شد نیز ۵میلیون تن به ظرفیت گندله‌سازی استان اضافه کرد که برای واحدهای فولادی تغذیه خواهند شد.

حساب ۵۰ درصد از صنایع معدنی به استان منتقل نشده است

رئیس خانه معدن خراسان رضوی در خصوص نگه داشتن حساب‌های معادن و صنایع معدنی در استان، عنوان کرد: سه جلسه در شورای معادن استان داشتیم که این اقدام حتما در استان رخ خواهد دهد. برخی از معادن و صنایع معدنی حساب‌‎های خود را به استان انتقال داده‌اند، اما هنوز این اتفاق به طور کامل رخ نداده و بیش از ۵۰ درصد از حساب‌ها باقیمانده تا به استان منتقل شود. استاندار، معاون استاندار و سازمان صمت پیگیر این قضیه هستند تا گردش مالی این منابع درون استان رقم بخورد.

وی با اشاره به کمک معدن در وضعیت اقتصادی کنونی کشور، تصریح کرد: معادن کوچک و متوسط می‌توانند بیشترین سهم را در توسعه بخش معدن و کارآفرینی داشته باشند. معادن بزرگ معمولا در اختیار شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌دار هستند، اما برای معادن کوچک و متوسط می‌توان سرمایه‌گذار پیدا کرد. همچنین بسیاری از افراد علاقه دارند که در این زمینه فعالیت کنند.

نازپرور افزود: باید نگاه ویژه‌ای به این قضیه شود. معدن چیزی نیست که از خارج وارد ایران شود. تمام معادن در ایران وجود دارد، تنها باید آنها را فعال و احیا کنیم. پس از استخراج و تامین مواد اولیه کارخانجات ایران، موضوع خام‌فروشی و یا فرآوری مطرح می‌شود. فرآوری زمانی معنا پیدا می‌کند که بخواهیم این مواد اولیه را به خارج از ایران صادر کنیم، در حالی که کارخانجات درون کشور به این مواد اولیه نیاز دارند. کاری نیست که یک تشکل آن را انجام دهد. باید همه پای کار بیایند و کمک کنند و در کمیته خاصی بررسی شود. حتی پیشنهاد این قضیه را به استاندار داده‌ و جهت احیاء معادن کوچک‌مقیاس به استانداری اعلام آمادگی کرده‌ایم، زیرا علاوه بر تخصص لازم در این زمینه از نیروی کافی نیز برخورداریم.

رئیس خانه معدن خراسان رضوی در خصوص میزان صادرات صنایع معدنی، گفت: در سال جاری قطعا صادرات و بازگشت ارز وجود دارد. بهترین مواد معدنی با کیفیت خوب و تنوع بالا را در اختیار داریم که سنگ‌آهن تنها یکی از این موارد است. حدود ۴۶ نوع مواد معدنی در خراسان رضوی داریم که این تنوع در هیچ استانی وجود ندارد. معادنی داریم که تولیدشان می‌تواند بیش از مصرف داخلی باشد. پس مصرف مازاد باید صادر شود.

قدمت ماشین‌آلات بخش معدن ما بالای ۳۰ سال است

وی با اشاره به مشکلات خانه معدن، تصریح کرد: در سال جاری دستورالعملی آمده که هنوز به ما ابلاغ نشده است. ماشین‌آلات بخش معدن‌ ما فرسوده بوده و قدمت آنها بالای ۳۰ سال است. مطابق این دستورالعمل قرار بود بهره‌برداران بتوانند با پروانه معدنی خود ماشین‌آلات با قدمت‌های پنج و ۱۰ ساله را به اشکالی وارد کنند. گویا در این خصوص در حال بازنگری هستند، اما باید عجله کنند. در حال حاضر فعالیت با ماشین‌آلات فرسوده سخت است. ماشین‌آلاتی نیستند که تمام آنان در هپکو تولید شوند. باید این قضیه جدی گرفته شده و به زودی اجرایی شود.

سازمان صمت کار معدن را به رسمیت بشناسد

نازپرور عنوان کرد: از سازمان صمت انتظار داریم که حیطه کار معدن را به رسمیت بشناسد و حمایت بیشتری از خانه معدن داشته باشد. در وزارتخانه، سازمان و اتاق بازرگانی، بخش معدن و صنایع معدنی از یکدیگر جدا نیستند. متاسفانه ما با خانه صنعت و معدن همپوشانی داریم که آنان نه تخصص این کار را دارند و در نه هیأت‌مدیره خود یک متخصص معدنی دارند، بنابراین مقداری در حیطه کاری ما دخالت می‌کنند و باعث می‌شوند ما کمرنگ دیده شویم. خانه معدن تنها تشکلی بوده که در قانون برای آن وظایفی دیده شده، اما متاسفانه در خراسان رضوی این موضوع کمرنگ شده و حمایت کافی از خانه معدن شکل نمی‌گیرد. انتظار داریم وزارت صمت و استانداری حمایت کنند.