هوش مصنوعی به عنوان یکی از فناوری‌های پیشرفته، در حال تحول و گسترش قابل‌توجهی در سراسر جهان است، اما در ایران، روند پیشرفت این حوزه با چالش‌های خاصی روبه‌رو است که موجب می‌شود مسیر رشد هوش مصنوعی در این کشور متفاوت باشد.

سعید امینیان
کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات


در این یادداشت، به بررسی چالش‌های مهم هوش مصنوعی در ایران می‌پردازیم.
۱- نبود زیرساخت‌های لازم: یکی از چالش‌های اصلی هوش مصنوعی در ایران، کمبود زیرساخت‌های لازم برای پشتیبانی از پروژه‌ها و تحقیقات در این زمینه است. عدم وجود ابزارهای پیشرفته، داده‌های کافی و شبکه‌های ارتباطی به‌روز، ممکن است رشد هوش مصنوعی را محدود کند.
۲- محدودیت در دسترسی به داده: دسترسی محدود به داده‌ها، یکی از مسائل مهم در پیشرفت هوش مصنوعی در ایران است. این محدودیت ممکن است از رشد الگوریتم‌ها و مدل‌های مبتنی بر داده خودکفا در این کشور
جلوگیری کند.
۳- نیروی انسانی متخصص: بحران کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه هوش مصنوعی وجود دارد و ایران نیاز به توسعه مهارت‌های تخصصی در این زمینه دارد. آموزش کارشناسان و محققان با توجه به، به‌روزرسانی‌های فناورانه امری ضروری است.
۴- مسائل حقوقی و اخلاقی هوش مصنوعی همواره با چالش‌های حقوقی و اخلاقی مواجه است. در ایران، تدوین قوانین و استانداردهای مرتبط با حقوق و اخلاق هوش مصنوعی، برای جلوگیری از مشکلات احتمالی ضروری است.
۵- ارتباط با صنعت تعامل بیشتر بین علم و صنعت در زمینه هوش مصنوعی می‌تواند به رشد این فناوری در ایران کمک کند. ایجاد پلتفرم‌هایی برای اشتراک اطلاعات و همکاری بین دانشگاه‌ها و صنعت، یکی از راه‌های تسریع در این حوزه خواهد بود.با توجه به این چالش‌ها، ایران نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری موثر و همکاری بین حوزه‌های مختلف است تا بتواند در مسیر پیشرفت هوش مصنوعی تاثیرگذار باشد.
راهکارها برای چالش‌های هوش مصنوعی در ایران
تقویت زیرساخت‌ها: ارتقای زیرساخت‌های فنی و فناوری، شامل شبکه‌های ارتباطی پیشرفته و ابزارهای مورد نیاز برای تحقیقات هوش مصنوعی، می‌تواند راهکاری موثر باشد. توسعه دسترسی به داده: تشویق به ایجاد منابع داده عمومی و ارائه تسهیلات برای دسترسی به آنها، به‌طور مستقیم تاثیرگذار بر پیشرفت الگوریتم‌ها و مدل‌های هوش مصنوعی خواهد بود. توسعه نیروی انسانی متخصص: افزایش سرمایه‌گذاری در آموزش و ارتقای مهارت‌های تخصصی در زمینه هوش مصنوعی، به جذب نیروی انسانی متخصص کمک خواهد کرد. تدوین قوانین حقوقی و اخلاقی: تدوین و اجرای قوانین و استانداردهای حقوقی و اخلاقی مرتبط با هوش مصنوعی، مسائل مربوط به حریم خصوصی و استفاده اخلاقی از این فناوری را حل خواهد کرد. تعامل بین علم و صنعت: ارتقای همکاری بین دانشگاه‌ها و صنعت با ایجاد پلتفرم‌های تبادل دانش و فناوری، می‌تواند تسریع در فرآیند انتقال تحقیقات به صنعت را فراهم آورد. تشویق به کارآفرینی: ایجاد برنامه‌ها و تسهیلاتی برای حمایت از کارآفرینان و شرکت‌های نوپا در حوزه هوش مصنوعی، می‌تواند اشتغال و رشد اقتصادی را ترویج دهد. هماهنگی بین ادارات: برقراری هماهنگی بین ادارات مختلف دولت و سازمان‌ها برای اجرای یک راهبرد جامع در حوزه هوش مصنوعی، اهمیت بسیاری دارد. انعطاف‌پذیری در سیاستگذاری: تدوین سیاست‌های انعطاف‌پذیر با توجه به پیشرفت‌های سریع در هوش مصنوعی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند با چالش‌های متغیر مواجه شود. این راهکارها، اگر به شکل هماهنگ و همراه با تعهدات مالی و اجتماعی اجرا شوند، می‌توانند به تسریع در پیشرفت هوش مصنوعی در ایران کمک کنند.