چکیده آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی در ۲ ماهه سال ۱۳۹۹ از سوی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران منتشر شد. این گزارش نشان می‌دهد باوجود کاهش ۸٫۷ درصدی ارزش صادرات این بخش در دوماهه امسال، سهم آن در صادرات غیرنفتی کشور همچنان بالا مانده و به ۲۰٫۷ درصد رسیده است.
مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، «چکیده آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی در دوماهه ۱۳۹۹» را با پردازش و تحلیل اطلاعات بخش کشاورزی و صنایع غذایی داده‌های آمار گمرک ایران تهیه و برای اطلاع‌رسانی به فعالان اقتصادی و پژوهشگران ارائه کرد.
در این گزارش اطلاعات تجارت محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در دوماهه امسال با داده‌های سالیانه هفت سال گذشته (سال‌های ۹۲ الی ۹۸) مورد مقایسه قرار گرفته و در آن واردات محصولات اساسی کشاورزی و صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی و صنایع غذایی و تراز تجاری دوماهه سال ۱۳۹۹ با مدت مشابه سال‌های قبل نیز مقایسه شده است.

صادرات:
در دوماهه نخست سال ۱۳۹۹، مقدار صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ۱۶۷۰ هزار تن و به ارزش ۸۸۹ میلیون دلار است که ازنظر وزن ۱۱٫۵ درصد و ازنظر ارزش ۲۰٫۷ درصد کل صادرات کالاهای غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. ارزش صادرات دوماهه نخست سال ۱۳۹۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸٫۷ درصد کاهش داشته و در مقایسه با متوسط ۶ سال منتهی به ۱۳۹۷ نیز ۲٫۱ درصد کاهش دارد.
اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل انواع سبزی و صیفی و محصولات جالیزی به ارزش ۲۹۲٫۳ میلیون دلار با سهم ۳۲٫۹ درصد، انواع میوه‌های درختی به ارزش ۲۴۱٫۸ میلیون دلار با سهم ۲۷٫۲ درصد، شیر و فرآورده‌های آن به ارزش ۸۱٫۷ میلیون دلار با سهم ۹٫۲ درصد، شیرینی‌جات به ارزش ۴۹٫۵ میلیون دلار با سهم ۵٫۶ درصد، ماهی و میگو به ارزش ۲۹٫۳ میلیون دلار با سهم ۳٫۳ درصد، زعفران ۲۳٫۴ میلیون دلار با سهم حدود ۲٫۶ درصد، رب گوجه‌فرنگی ۲۲٫۶ میلیون دلار با سهم ۲٫۵ درصد، انواع آبمیوه و کمپوت ۲۲٫۶ میلیون دلار با سهم ۲٫۴ درصد، انواع نان (خشک، سوخاری و …) ۹٫۴ میلیون دلار با سهم ۱٫۱ درصد و انواع خمیرهای غذایی ۸٫۲ میلیون دلار با سهم ۰٫۹ درصد، از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است.
متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی ۵۳۲ دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیرنفتی کشور (۲۹۶ دلار) ۸۰ درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در دوماهه نخست سال ۹۹ بالغ‌بر ۱۳۷ هزار و ۱۸۵ ریال بوده است.

واردات:
مقدار واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در دو ماه نخست سال ۹۹ بالغ‌بر ۵ هزار و ۱۸۳ تن با ارزش یک میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار بوده که به ترتیب ازنظر وزن ۸۱ درصد و ازنظر ارزش ۳۷ درصد کل واردات کشور را شامل می‌شود. ارزش واردات در این مدت حدود ۲۲ درصد کمتر از سال قبل و درمجموع نیز ۱۴٫۲ درصد بیشتر از میانگین شش سال منتهی به سال ۱۳۹۷ بوده است.
اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در دوماهه نخست سال ۹۹، شامل گندم به ارزش ۴۸۳ میلیون دلار با سهم ۲۵٫۸ درصد، ذرت به ارزش ۴۲۲٫۸ میلیون دلار با سهم ۲۲٫۶ درصد، کنجاله به ارزش ۱۳۶٫۹ میلیون دلار با سهم ۷٫۳ درصد، برنج به ارزش ۱۲۶٫۳ میلیون دلار با سهم ۶٫۸ درصد، دانه سویا به ارزش ۱۱۰٫۵ میلیون دلار با سهم ۵٫۹ درصد، جو به ارزش ۹۳٫۵ میلیون دلار با سهم ۵ درصد، قند و شکر به ارزش ۸۱٫۶ میلیون دلار با سهم ۴٫۴ درصد، روغن نباتی به ارزش ۷۳٫۶ میلیون دلار با سهم ۳٫۹ درصد، انواع میوه به ارزش ۵۴٫۲ میلیون دلار با سهم ۲٫۹ درصد، گوشت قرمز به ارزش ۵۰٫۳ میلیون دلار با سهم ۲٫۷ درصد، و چای به ارزش ۴۸٫۷ میلیون دلار با سهم ۲٫۶ درصد، از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که درمجموع حدود ۹۰ درصد ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی را شامل می‌شوند.
متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی بخش کشاورزی در دوماهه نخست سال ۹۹ حدود ۳۶۱ دلار است، که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (۷۸۷ دلار) ۵۴ درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی ۴۲ هزار ریال بوده است.

تراز تجاری:
تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در دو ماه نخست سال ۱۳۹۹ بالغ‌بر منفی ۹۸۱ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۳۱ درصد بهبود نشان می‌دهد. (ارزش صادرات ۸٫۷ درصد و ارزش واردات حدود ۲۲ درصد کاهش داشته است). همچنین کسری تراز تجاری دوماهه نخست سال ۹۹ نسبت به میانگین شش سال منتهی به ۱۳۹۷ که منفی ۷۲۹ میلیون دلار بوده، ۳۴٫۶ درصد کسری داشته است.
تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در دو ماه نخست سال ۱۳۹۹ و مقایسه آن با مدت مشابه سال‌های ۹۲ الی ۹۸

نهاده‌های کشاورزی

آفت‌کش‌ها
در دو ماه نخست سال ۹۹ جمعاً ۲ هزار و ۳۷۱ تن و ۷۰۰ کیلوگرم آفت‌کش به‌صورت آماده مصرف و ۹۶۵٫۷ تن به‌صورت تکنیکال وارد کشور گردیده که در مقایسه با سال قبل، آفت‌کش‌های آماده مصرف حدود ۳۶ درصد و تکنیکال‌ها حدود ۷۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.
درمجموع با تبدیل آفت‌کش‌های تکنیکال به آماده مصرف (با اعمال ضریب تبدیل ۲٫۵) می‌توان نتیجه گرفت که در دوماهه نخست سال ۹۹ مقدار واردات آفت‌کش‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۱٫۷ درصد کاهش دارد و در این رابطه سهم کاهشی حشره‌کش‌ها ۷۴٫۶ درصد و قارچ‌کش‌ها ۶۹٫۴ درصد و علف‌کش‌ها ۶۸ درصد بوده است.
جمع کل ارزش آفت‌کش‌های وارداتی در دو ماه نخست سال ۹۹ حدود ۲۶٫۶ میلیون دلار است که ۵۵ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است. در دو ماه نخست سال ۹۹ مقدار ۶۲۱٫۹ تن آفت‌کش آماده مصرف و ۴۵٫۸ تن آفت‌کش تکنیکال جمعاً با ارزش یک‌میلیون و ۱۵۱ هزار و ۱۰۰ هزار دلار صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ازنظر مقدار آماده مصرف ۵ درصد افزایش و تکنیکال ۶۰ درصد کاهش داشته و ازنظر ارزش نیز درمجموع ۱۴٫۹ درصد کاهش دارد.

کودها
کل واردات کودها در دو ماه نخست سال ۹۹ بالغ‌بر ۱۲٫۲ هزار تن با ارزش ۱۰٫۵ میلیون دلار بوده که در مقایسه با سال قبل ازنظر وزنی ۹۱ درصد و ازنظر ارزش ۸۴ درصد کاهش نشان می‌دهد. در بین انواع کودهای وارداتی به ترتیب کودهای حیوانی یا نباتی یا مخلوط ۱۸۶٫۹ درصد و NPK 22.7 درصد افزایش داشته لیکن کودهای فسفره ۱۰۰ درصد، میکرو ۸۶٫۶ درصد و کودهای پتاسه ۸۵٫۳ درصد، به ترتیب ازنظر مقدار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته‌اند.
در دو ماه نخست سال ۹۹ مقدار ۶۵۳ هزار و ۷۰۰ تن کود با ارزش ۱۱۷ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب ازنظر مقدار ۱۴٫۵ درصد و ازنظر ارزش ۱۴٫۷ درصد کاهش داشته است. ضمناً بیش از ۹۰ درصد مقدار کودهای صادراتی کود اوره بوده است.

بذر
درمجموع کل واردات بذر و سایر اندام‌های تکثیر شونده گیاهی در دو ماه نخست سال ۹۹ حدود هزار و ۶۹۲ تن با ارزش حدود ۲۷ میلیون دلار بوده که نسبت به سال قبل ازنظر وزنی ۱۵٫۲ درصد و ازنظر ارزش ۲۱٫۴ درصد کاهش نشان می‌دهد. از بین بذور مهم مقدار واردات بذر سبزیجات با کاهش ۹۸٫۳ درصدی، بذر یونجه و شبدر با کاهشی ۵۷٫۶ درصدی و بذر سیب‌زمینی با کاهش ۵۵ درصدی روبرو بوده است، لیکن بذر چغندرقند با ۳۴٫۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته‌اند.
در دو ماه نخست سال ۹۹ جمعاً مقدار هزار و ۲۸۳ تن و ۹۰۰ کیلوگرم بذر و سایر اندام‌های تکثیر شونده گیاهی با ارزش ۱٫۸ میلیون دلار صادر شده که کلاً مربوط به سایر اندام‌های تکثیر شونده است. این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ازنظر مقدار ۴۸ درصد و ازنظر ارزش ۵۷٫۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.

میزان بارندگی:
در هشت ماه سپری‌شده از سال آبی ۹۹-۱۳۹۸ (از اول مهر ۱۳۹۸ تا آخر اردیبهشت ۱۳۹۹) ارتفاع کل ریزش‌های جوی در ایران به ۳۰۴٫۶ میلی‌متر رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۷ درصد کاهش و در مقایسه با دوره‌های مشابه بلندمدت (۵۱ ساله) ۳۲ درصد افزایش داشته است.